بیش از ۲ سال از زمانی که دیزاین اسپرینت را وارد فرایندهای استودیو مارنو کردیم میگذرد. هرچند که آشنایی من با این روش هیجانانگیز به حدود ۴ سال پیش میرسد. اگر در ابتدای مسیر با شک و تردید به این روش حل مساله نگاه میکردیم، امروز اما باور دارم دیزاین اسپرینت مفهومی فراتر از تنها یک ابزار برای حل مساله است. تجربههای موفقی که در این مدت داشتیم باعث شد هرچه بیشتر از این فرایند ساختاریافته بهره ببریم و بیشتر با مزایای آن آشنا شویم. بهرهگیری شرکتی به بزرگی مکینزی از این روش گواهی است که ما را هرچه بیشتر به ادامهی این مسیر تشویق میکند. به همین خاطر لازم دیدم مطلبی را به این موضوع اختصاص دهم که دیزاین اسپرینت چیست و چه کاربردهایی دارد.
دیزاین اسپرینت چیست؟
دیزاین اسپرینت فرایندی ساختاریافته و ۵ مرحلهای برای حل چالشهای پیچیده و تست ایدههای جدید است. ترکیبی است از بهترین تکنیکهای استراتژی کسبوکار، نوآوری، علوم رفتاری و سایر رشتهها که در فرایندی مشخص بستهبندی شده و هر تیمی میتواند از آن برای حل مسایل خود بهره ببرد.
دیزاین = نحوهی کار کردن
اسپرینت = کوتاه و متمرکز
از کجا آمده است؟
شروع دیزاین اسپرینت به بیش از ۱۰ سال پیش برمیگردد و روشی است که گوگل به کمک آن دست به نوآوری و خلق کردن میزند. چارچوب دیزاین اسپرینت بعدها و در سال ۲۰۱۶ در قالب کتابی با عنوان «اسپرینت: چطور در تنها ۵ روز مشکلات بزرگ را حل و ایدههای جدید را تست کنیم؟» به جهانیان معرفی شد. در واقع نویسندگان کتاب بعد از اجرای بیش از ۱۵۰ دیزاین اسپرینت برای استارتاپهای گوگل ونچرز، شاخهی سرمایهگذاری گوگل، این روش هیجانانگیز را گردآوری و عرضه کردند.
انواع دیزاین اسپرینت
از زمان معرفی این روش، مجموعههای گوناگونی آن را به کار گرفته و تغییراتی در آن اعمال کردهاند تا از آن برای پاسخگویی به نیازهای مختلف کسبوکار و اهداف گوناگون سازمانی بهره ببرند. از منظرهای متفاوت میتوان انواع دیزاین اسپرینت را دستهبندی کرد. برای نمونه اگر زمان را مدنظر قرار دهیم دیزاین اسپرینتهای ۵ روزه، ۴ روزه، ۳ روزه و حتی ۲ هفتهای داریم.
اما مهمترین منظر برای تقسیمبندی انواع دیزاین اسپرینت، خروجی آنها است.
دیزاین اسپرینت محصول / خدمت
خروجی 🎯 ___ محصول یا خدمتی جدید که نیاز بازار به آن تایید و یا رد میشود.
دیزاین اسپرینت کسبوکار
خروجی 🎯 ___ مدل کسبوکار جدید که از مزایابی اساسی سازمان نهایت بهره را میبرد.
دیزاین اسپرینت استراتژی
خروجی 🎯 ___ برنامهای برای رشد بر اساس استراتژیهای ممکن که همهی تیم آن را حمایت میکنند.
دیزاین اسپرینت چشمانداز
خروجی 🎯 ___ چشماندازی برای آینده که مرزها را جابجا میکند و وضع موجود را به چالش میکشد.
دیزاین اسپرینت برند
خروجی 🎯 ___ چشماندازی برای برند شرکت که از اجماع نظرهای رهبران کسبوکار شکل گرفته است.
برای برگزاری دیزاین اسپرینت به چه نیاز دارید؟
🚀 یک چالش بزرگ و یا مشکل اساسی که باید حل شود.
🎳 تیمی ۷ تا ۱۰ نفره با مهارتهای مختلف و تخصصهای گوناگون که ۵ روز را مشغول کار کردن برای پیدا کردن راهحل چالش مذکور میشوند.
👩💻 ۵ کاربر/مشتری که در روز آخر پروتوتایپ را تست میکنند.
در دیزاین اسپرینت چه اتفاقی میافتد؟
برای پرداختن به این که دیزاین اسپرینت چیست لازم است ببینیم چه اتفاقاتی در طول آن میافتد. تیمی با تخصصهای گوناگون ظرف چند روز از یک مشکل به راهکاری تستشده میرسند. این اتفاق با همکاری موثر و طی کردن فازهای گوناگون تفکر ممکن میشود.
ادراک
اسپرینت با ادراک چالش و کاوش در فضای مساله شروع میشود. این گام شامل همرسانی تجربهها و تخصصهای تیم، همدلی با کاربران و تکمیل نقشهی سفر مخاطب به منظور شناسایی سردردها و فرصتهای موجود میشود.
هنگامی که تیم به درک مشترکی از مساله رسید نوبت به تعیین هدف برگزاری دیزاین اسپرینت و تعریف سوالهایی میرسد که در پایان اسپرینت به دنبال جوابهایی شفاف برای آنها هستیم. این سوالها مسیر رسیدن به راهکار را مشخص میکنند.
ایده
با داشتن هدفی مشخص تیم میتواند وارد فاز ایدهپردازی شود. این فاز با گردآوری الهامهای بیرونی و دیدن نمونههای مشابه در صنایع دیگر شروع میشود. بدین ترتیب هریک از افراد تیم قادر خواهد بود به راهکاری منحصربفرد برای حل مساله برسد.
انتخاب
در این گام تصمیمگیری میشود که پروتوتایپ چه راهکاری ساخته شود. راهکار نهایی میتواند یکی از راهکارهای ارایهشده توسط اعضای تیم باشد. ولی در بیشتر موارد ترکیبی از بهترین بخشهای چندین راهکار ارایهشده است. در پایان روز تیم ساختار پروتوتایپ را نهایی میکند که به آن استوریبورد میگوییم.
پروتوتایپ
تیم یک روز فرصت دارد تا پروتوتایپ را بسازد. در دیزاین اسپرینت پروتوتایپ نمونهای است که بسیار به راهکار نهایی شباهت دارد و توسط کاربر/مشتری تست میشود.
تست
در آخرین گام از دیزاین اسپرینت، پروتوتایپ با ۵ کاربر/مشتری تست میشود. در نتیجهی این تست یا راهکار معتبر شناخته میشود و یا با توجه به بازخوردهای دریافتی اعتبار آن تایید نمیگردد. چه راهکار تایید شود، چه تایید نشود و چه بخشی از آن تایید شود، تیم متوجه ادامهی مسیر خواهد شد.
اصول دیزاین اسپرینت چیست؟
۱. با هم ولی تنها
دیزاین اسپرینت بار دیگر قدرت سکوت را کشف کرد. سه تا ده دقیقه تفکر در سکوت نقشی بسزا در جمعبندی افکار و مشارکت فعال افراد درونگرا دارد. همچنین به تیم کمک میکند تا از گروهاندیشی پرهیز کنند.
۲. بحثهای ملموس
در دیزاین اسپرینت همه چیز ثبت میشود. صدها استیکینوت رنگی روی دیوار یا تختههای دیجیتال جایگزین حافظهی کوتاهمدت تیم شده و کمک میکنند تا توجه گروه روی مهمترین موارد متمرکز شود.
۳. شنیدن صدای همه
هیچ کس نادیده گرفته نمیشود. تسهیلگر (ما در استودیو مارنو به او کارپیشه میگوییم) دیزاین اسپرینت مسوولیت مدیریت پویایی تیم و مکالمات را برعهده دارد و اطمینان مییابد که همه فرصتی برابر برای بیان دیدگاهها و تصمیمگیری داشته باشند.
۴. زمانبندی دقیق
دیزاین اسپرینت یک برنامهی زمانی دقیق و فشرده را دنبال میکند. همهی فعالیتها زمانبندی شده و متمرکز هستند تا تیم بتواند در طول هفته با سرعت پیشرفت کند.
کی از دیزاین اسپرینت کمک بگیریم؟
هر زمان که سازمان نیاز به پاسخدهی به سوالات اساسی کسبوکار دارد، پروژهای پیشرفت نمیکند و یا هنگامی که پاسخی واضح برای مشکلات بزرگ وجود ندارد میتوان از دیزاین اسپرینت کمک گرفت.
موارد زیادی هستند که دیزاین اسپرینت در آنها کاربرد دارد:
✅ تست کردن ایدههای جدید کسبوکار
✅ شروع یک پروژهی بزرگ
✅ بهبود یک خدمت
✅ بهینهسازی یک فرایند
✅ شروع یک محصول جدید یا ایدهپردازی در مورد بخش خاصی از یک محصول
✅ شناسایی اولویتها و ویژگیهای یک محصول
✅ درگیر کردن مخاطبان جدید
✅ تعیین استراتژیهای بازاریابی و رشد
⚡️ با این مسایل در کسبوکار خود مواجه هستید؟ ما با سالها تجربهی برگزاری دیزاین اسپرینت و تسهیلگران حرفهای میتوانیم در حل این مشکلها به شما کمک کنیم. با نسخهی اختصاصی دیزاین اسپرینت استودیو مارنو آشنا شوید.
کی سراغ دیزاین اسپرینت نرویم؟
دیزاین اسپرینت هم مثل هر روش دیگری محدودیتهای خود را دارد و در این موارد راهکاری ایدهآل نخواهد بود:
❌ میخواهید کلیهی جنبههای یک محصول یا خدمت پیچیده را پوشش دهید. اسپرینت تمرکز زیادی بر پاسخ دادن به سوالهای مشخص دارد.
❌ میخواهید کاربردهای مختلف و چندین فرضیه را بسنجید. اسپرینت یک هفته (و گاهی کمتر) زمان میبرد و تیم نمیتواند در این فرصت کوتاه تمام فرضیههای ممکن را بسنجد.
❌ درک درستی از مساله ندارید و یا نمیتوانید تعریف دقیقی از آن ارایه دهید. دیزاین اسپرینت فرایندی است که شما را به پاسخ میرساند. بنابراین قبل از شروع آن نیاز است تعریف شفافی از مساله، هم از منظر کسبوکار و هم از دید مشتری، داشته باشید.
❌ از پیش میدانید که راهکار چیست و باید چه چیزی بسازید. در این شرایط برگزاری دیزاین اسپرینت اتلاف تمامعیار وقت و انرژی خواهد بود.
❌ برنامهی مشخصی برای پیادهسازی و حمایت از خروجیهای دیزاین اسپرینت وجود ندارد. در این شرایط برگزاری اسپرینت تنها تلف کردن وقت گروه است.
❌ به دنبال بهبودهای جزیی در محصول یا خدمت خود هستید. دیزاین اسپرینت جایگزین رویههای مرسوم اجرایی نیست. از اسپرینت برای پاسخ دادن به چالشهای بزرگ و مسایل پیچیده استفاده کنید.
در این مقاله تلاش شد نگاهی اجمالی به این موضوع داشته باشیم که دیزاین اسپرینت چیست و چه کاربردهایی دارد. با این حال باید توجه داشت که دیزاین اسپرینت هم مانند هر پدیدهی جدید دیگر، در حال توسعه و تغییر است تا با نیازهای جدید و مسایل امروزی سازگار شود. تمام مواردی که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفت میتواند روزی دستخوش تغییر شود.
در تکمیل این نوشتار از منابع زیر کمک گرفته شده است:
- What is a Design Sprint? by Design Sprint Academy
- What’s a Design Sprint and why is it important? by UX Planet